Monitoring bij egels

Opstart egelmonitoring juni 2021

De egelpopulatie heeft het de laatste jaren moeilijker in ons land.

Om de egelpopulaties te beschermen, is het belangrijk om meer informatie te verzamelen over hun overleving na een verzorging in een opvangcentrum voor wilde dieren.

Om na te gaan hoe egels overleven nadat ze werden opgevangen en verzorgd in een opvangcentrum voor wilde dieren, lanceert De Koninklijke Belgische Liga voor vogelbescherming een monitoringproject in België.

In dit project worden egels, na de verzorging in een opvangcentrum, gemerkt aan hun stekels met kleine gele omhulsels met een uniek 6-cijferig nummer en de vermelding ‘suiviherisson.be’. Het identificatienummer begint met ‘#’ om de leesrichting aan te geven. Elke egel wordt gemerkt aan 6 stekels: ze worden aangebracht op de schouders, de heupen, in de nek en aan het uiteinde van de ruggengraat, zodat ze ook kunnen worden afgelezen wanneer het dier is opgerold. De gele omhulsels gaan gemiddeld tussen 12 en 18 maanden mee, de levensduur van een egelstekel. De egel heeft geen enkele hinder van de gemerkte stekels.

Meld egels met gele omhulsels op de stekels

Als je een egel ziet met kleine gele omhulsels op zijn stekels, benader hem dan rustig. Raak de egel niet aan maar maak een foto en noteer zo veel mogelijk informatie over de plaats, de toestand en het gedrag van de egel. Meld al deze informatie, alsmede het nummer van het gele stekel-omhulsel op www.suiviherisson.be.

Meer info kan je terugvinden op www.suiviherisson.be.

Alvast bedankt voor jouw medewerking!

Ziekte belaagt de egelpopulatie in Vlaanderen

Sinds 2019 stellen we vast dat er meer egels ziek zijn. Ze hebben vaak vergelijkbare symptomen zoals wonden op en rond het hoofd, gezwollen poten, onderhuidse abcessen en zweertjes. Door de warmte leggen vliegen eitjes in die wonden, waar vervolgens maden uitkomen. De egels zijn zodanig verzwakt dat ze meestal sterven aan de aandoening.

De egels in Vlaanderen hebben het dus hard te verduren. Daarom voert ANB onderzoek uit naar de precieze oorzaak van de waargenomen letsels en sterfte. Dit onderzoek gebeurt in samenwerking met prof. An Martel van UGent, het Natuurhulpcentrum Opglabbeek, opvangcentrum Geraardsbergen en opvangcentrum Merelbeke.

De eerste resultaten tonen dat de ziekteverwekker Corynebacterie ulcerans werd teruggevonden. Deze bacterie werd geïsoleerd uit de letsels van de onderzochte egels, maar dat betekent daarom nog niet dat er geen andere, onderliggende factoren zijn die dit uitlokken. Dat zal nog verder onderzocht worden.

Voorzorgsmaatregelen bij het opvangen en verzorgen van egels

De gevonden bacterie Corynebacterie ulcerans is zoönotisch. Deze bacterie kan bij de mens difterie veroorzaken. Gezien het feit dat onze bevolking gevaccineerd is tegen difterie, is het risico op humane infectie klein. Volgende voorzorgsmaatregelen zijn aanbevolen bij de opvang en verzorging van egels in een opvangcentrum:

Elkeen die contact heeft met egels moet correct gevaccineerd zijn tegen difterie. De herhalingsinentingen worden toegediend samen met de tetanusvaccinatie.
Mensen met verzwakte afweer mogen geen contact met egels hebben.
Wanneer iemand na contact met egels tekenen van ziekte vertoont (vb huidletsels) moet dit steeds aan de huisarts gecommuniceerd worden.
Het verzorgen van egels en het reinigen van hun verblijf moet steeds met handschoenen gebeuren. Na elk contact worden de handen grondig gewassen en ontsmet.
De bakken waarin de egels worden gehouden, en de voeder- en drinkbakjes, worden regelmatig grondig gereinigd en ontsmet, bvb met Javel
Het is belangrijk verspreiding van de infectie binnen een opvangcentrum, tussen egels maar ook naar andere dieren toe, te vermijden. De bacterie kan waarschijnlijk lang overleven in de omgeving. Transportbakken, voederbakjes en drinkbakjes dienen daarom regelmatig ontsmet te worden, en kartonnen dozen waar egels in getransporteerd werden mogen niet worden hergebruikt.

Behandeling van egels

Egels met een ziektebeeld van huidletsels en abcessen moeten behandeld worden met antibiotica. Omdat de dieren vermoedelijk minder eten en dus waarschijnlijk oraal niet de juiste dosis antibiotica binnen krijgen wordt een inspuitbare therapie aangeraden. Antibiotica die in aanmerking komen voor de behandeling zijn: doxycycline, trimetoprim-sulfonamiden, amoxicilline, tetracycline, penicilline, erythromycine en enrofloxacine.

Antibiotica-behandeling dient steeds samen te gaan met het schoonmaken en ontsmetten van de letsels. Zelfs met intensieve behandeling kunnen een aantal aangetaste egels sterven.

Indien het dier een zware parasieten besmetting heeft, wordt een antiparasitaire behandeling (ivermectine) aangeraden.

Meer informatie over de resultaten van het onderzoek kan je hier terugvinden.

Waakzaamheid!

We roepen op tot waakzaamheid. Breng zieke egels naar een opvangcentrum in jouw buurt zodat ze verzorgd kunnen worden om hun kans op overleven te vergroten. Wanneer de dieren te ziek zijn worden ze geëuthanaseerd om hun verder lijden te besparen.

De adressen van de verschillende opvangcentra voor vogels en wilde dieren vind je hier terug.