Hout van hier
Natuur en Bos maakt elke dag werk van ecologisch waardevolle bossen met een hoge biodiversiteit. Dat betekent dat het in sommige bossen en natuurgebieden bomen moet vellen. Dat klinkt vreemd, maar is heel logisch. De belangrijkste redenen waarom Natuur en Bos bomen velt, zijn dunningen (om meer licht en ruimte te creëren voor bomen, struiken en kruiden) en de natuurlijke verjonging van een bos (grote bomen kappen om kleine boompjes zonlicht en optimale groeikansen te geven). Bovendien zijn open plekken in het bos de optimale plek voor sommige planten, dieren en insecten die geen fan zijn van dichte bossen. Open plekken zijn dus goed voor de biodiversiteit in een bos.
Houtverkopen zijn goed voor de natuur
Bossen bieden ons dus een grote meerwaarde. We moeten er omzichtig mee omgaan. Bos levert ons ook hout. De kap hiervan moet vakkundig en verantwoord gebeuren en is daarom gereglementeerd. Erkenningen om te mogen kappen, worden toegekend aan zowel kopers als exploitanten van hout die aan een aantal voorwaarden moeten voldoen.
De bossen die de Vlaamse overheid beheert, leveren jaarlijks ongeveer 100.000 m³ hout op. Dat is heel wat, maar elk jaar groeit er – dankzij deze jaarlijkse oogst – ongeveer evenveel hout bij dat in het bos blijft staan. Per hectare is dat 8 m³, om precies te zijn. Uit de vergelijking tussen de eerste en de tweede Vlaamse bosinventaris blijkt dat nu in de Vlaamse openbare bossen ongeveer 3 miljoen m³ méér hout staat dan 15 jaar geleden.
Natuur en Bos verkoopt dit hout. De verkoop gebeurt via jaarlijkse openbare houtverkopen die op hun beurt onderhevig zijn aan bepaalde regels. Het hout kan staande verkocht worden ‘op stam’ of liggend in een houtpark.
De opbrengsten van de stammen uit gebieden die Natuur en Bos beheert, vloeien via de investeringstak Natuurinvest terug naar natuurprojecten. Zo werd mee in het nieuwe Zwin Natuur Park en in Bosland in Limburg geïnvesteerd.
Liggende verkoop ambieert lokale verwerking van Vlaams hout
Traditioneel wordt dit hout staande in het bos (‘op stam’) verkocht. Het nadeel van een traditionele staande verkoop is dat Vlaams kwaliteitshout moeilijk bij lokale houtverwerkers in België of de buurlanden terechtkomt. Kwaliteitshout maakt namelijk vaak deel uit van heterogene loten die in hun geheel verkocht worden. Een lokale verwerker die een bepaalde kwaliteitsstam wil, moet dan het hele lot kopen, meer hout dan hij werkelijk nodig heeft.
Dankzij dit houtpark kunnen ook deze kleinere, lokale houtverwerkers hout kopen. Op het houtpark kunnen ze slechts die ene boom kopen die hen interesseert. Bovendien hoeven ze de boom alleen maar te transporteren. Dat is een goede zaak omdat lokale houtverwerkers met grote houttekorten kampen.
Eenmaal, andermaal, verkocht!
In onze buurlanden wordt het meest kwalitatieve hout reeds decennialang te koop aangeboden via houtparken. Na de succesvolle proefverkoop van enkele Vlaamse stammen in Noord-Frankrijk en Nederland organiseert Natuur en Bos ook dit jaar opnieuw een eigen Vlaams Houtpark.
Kandidaat-kopers krijgen een catalogus en kunnen die stammen tussen de derde week van januari en de derde week van februari komen bezichtigen. Zij kunnen onder gesloten omslag of per mail een bod doen op een of meerdere stammen. Op de derde donderdag van februari worden de omslagen geopend en de stammen toegekend aan de hoogste bieder. Die stammen zullen dan verwerkt worden tot snijfineer, kwaliteitszaaghout, wijnvaten… Het hout krijgt misschien ooit een plaats in jouw interieur in de vorm van parket, een trap of een mooi meubel. Op die manier komt de opgeslagen CO2 niet opnieuw vrij in de atmosfeer, maar blijft ze nog minstens decennia vastzitten in het hout.