Vlaamse Parken

Het Vlaams Regeerakkoord 2019-2024 heeft de ambitie om verschillende Nationale Parken en Landschapsparken op te richten. Via een nieuw beleidskader wil Vlaanderen de internationaal gekende merken Nationaal Park en Landschapspark op een eenduidige en kwaliteitsvolle manier invullen. Het beleid voorziet voor deze Vlaamse parken een ambitieuze geïntegreerde gebiedswerking die investeert in natuur, landschap en de daaraan gekoppelde maatschappelijke diensten.

Waarom spreken we van Vlaamse Parken?

We gebruiken de term Vlaamse Parken als verzamelnaam voor Nationale Parken en Landschapsparken. Het gaat dus om gebiedserkenningen van een zekere schaal die aan een bepaalde kwaliteitsgarantie voldoen.

Dit nieuwe kader ondersteunt bestaande en nieuwe samenwerkingsverbanden tussen (natuur)verenigingen, private eigenaars en overheden. Het is bij uitstek een stimulerend instrument dat een nieuwe dynamiek op gang brengt voor natuur en landschap in een regio. De Vlaamse Parken is een beleidsdomeinoverschrijdende samenwerking tussen diverse Vlaamse entiteiten: Natuur en Bos, de Vlaamse Landmaatschappij, Toerisme Vlaanderen, het Departement Omgeving en het Agentschap Onroerend Erfgoed slaan de handen in elkaar voor een langetermijnsamenwerking om het Vlaams Parkenbeleid te coördineren en te financieren.

Beide parkstatuten streven naar een unieke beleving van de natuur, het landschap en de streek voor lokale inwoners én binnen- en buitenlandse bezoekers. De Vlaamse Parken helpen op die manier om Vlaanderen internationaal op de kaart te zetten als aantrekkelijke bestemming voor de beleving van natuur, landschap en erfgoed.

Wat verstaan we onder Nationale Parken Vlaanderen?

Nationale Parken Vlaanderen zijn omvangrijke gebieden met internationale uitstraling, een uitzonderlijke natuur en een unieke belevingswaarde, die een troef vormen op het vlak van recreatie en toerisme.  Een belangrijk criterium is dat de gebieden voldoende groot (minimaal 5.000 hectare bij aanvang) en robuust zijn om de uitzonderlijke natuur die ze bevatten op een duurzame manier te beschermen.

Meer informatie vind je op www.natuurenbos.be/nationaleparkenvlaanderen.

Wat verstaan we onder Landschapsparken?

Landschapsparken zijn eveneens omvangrijke gebieden met internationale uitstraling waarbij de klemtoon veeleer ligt op landschapskwaliteit en multifunctionaliteit. Het zijn gebieden waar de langdurige wisselwerking tussen mens en natuur heeft geleid tot een specifiek landschap met een onderscheidende kwaliteit en belangrijke ecologische, abiotische, biotische, culturele of landschappelijke waarden. Vanuit een integrale visie wordt er werk gemaakt van het harmonieus samengaan van landschapsontwikkeling, recreatie, natuur, landbouw, erfgoed, wonen, bedrijvigheid en toerisme.

Meer informatie vind je op www.vlm.be/landschapsparken.

Selectie kandidaten Nationaal Park Vlaanderen en Landschapspark

Vlaams Minister van Omgeving Zuhal Demir lanceerde op 19 april 2021 een oproep voor kandidaat Nationale parken Vlaanderen en Landschapsparken. Kandidaten konden tot 15 september 2021 een conceptnota indienen. Tien gebiedscoalities dienden een kandidatuur in voor erkenning tot Nationaal Park Vlaanderen en dertien voor erkenning tot landschapspark. Twee onafhankelijke jury’s (een voor elk parkstatuut) gingen aan de slag om te beoordelen of de kandidaturen aan alle voorwaarden voldoen. Het resultaat daarvan is dat zeven kandidaten Landschapsparken en zes kandidaten Nationale Parken doorgingen naar de volgende ronde. Bij de Nationale Parken gaat het om Bosland, Kalmthoutse Heide, Brabantse Wouden, Hoge Kempen, Scheldevallei en Taxandria. De geselecteerde Landschapsparken zijn: Zwinstreek, Kempen-Broek, Rivierpark Maasvallei, Grenzeloos Bocagelandschap, Vlaamse Ardennen, Boerenlandschap Pajottenland en het Hart van Haspengouw. De resterende kandidaten werden begeleid in de opmaak van een masterplan en een operationeel plan, dat ten laatste op 31 mei 2023 moest worden ingediend. Op 31 mei 2023 dienden vijf kandidaten een erkenning in tot Nationaal Park (waarvan één bestaand park), en zijn er zes kandidaten voor een erkenning tot Landschapspark Vlaanderen. Een jury beoordeelt nu alle kandidaturen en stelt een advies op voor de Vlaamse Regering. De oproep resulteert in de erkenning van maximaal drie nieuwe Nationale Parken en maximaal drie Landschapsparken in Vlaanderen.

De vijf kandidaten voor de titel Nationaal Park Vlaanderen zijn:

• Nationaal Park Hoge Kempen (bestaand)
• Brabantse Wouden
• Bosland
• Scheldevallei
• Taxandria

De zes kandidaten voor de titel Landschapspark zijn:

• Grenzeloos Bocagelandschap
• Hart van Haspengouw
• Kempen~Broek
• RivierPark Maasvallei
• Vlaamse Ardennen
• Zwinstreek

Meer informatie over de jury van de Landschapsparken vind je op www.vlm.be/landschapsparken. Wie er in de respectievelijke jury zetelt van de Nationale parken Vlaanderen vind je terug op www.natuurenbos.be/nationaleparkenvlaanderen.

• Contact: nationaleparken@vlaanderen.be of landschapsparken@vlm.be