Agentschap voor Natuur en Bos herstelt historisch erfgoed in Diest

Beschermd monument

De Vesten van Diest, met de Schaffense poort en de Saillant, beter bekend als de Kelt en de Antwerpenaar, zijn beschermd als monument Deze bescherming houdt in dat de eigenaar, in casu het Agentschap voor Natuur en Bos, verplicht is de gebouwen in stand te houden als historisch erfgoed en dat alle werkzaamheden aan de gebouwen moeten gebeuren op een historisch correcte of verantwoorde wijze. Gezien de Vesten ook een belangrijke overwinteringsplaats zijn voor heel wat bedreigde vleermuissoorten, is het een uitdaging om de bescherming van het historisch erfgoed en de bescherming van vleermuizen op elkaar af te stemmen.

Een eerste doel in het kader van een globaal actieplan, betrof het herstel van de historische poort aan de Kelt. Deze was door de tand des tijds en vandalisme  aangetast. KSD besloot om deze uitdaging aan te gaan. De poortingang werd opgemeten, de restanten van de poort werden naar het werkhuis van de houtafdeling  gebracht waar de volledige poort minutieus werd nagebouwd. Niet alleen de bouw, maar ook het ophangen van de poort bleek een heel karwei.

Bruno Leys, directeur STEM KSD, kan dit beamen: “Het reconstrueren van de eiken poort was een hele uitdaging. De bestaande poort was zwaar aangetast door de tand des tijds en een brand. De leerlingen en leerkrachten van de afdeling houtbewerking gingen de uitdaging aan om op basis van de overgebleven restanten een exacte kopie van de poort te maken. Na intensief onderzoek, opmeting en probleemoplossend werken, werd de technische tekening stap voor stap opgebouwd. Voor de realisatie kreeg elke leerling van het vijfde jaar houtbewerking de eindverantwoordelijkheid over een onderdeel van de poort. De leerlingen van het zesde jaar lassen-constructie en mechanische vormgevingstechnieken kregen in dit project de opdracht om ervoor te zorgen dat de twee vleugels van de poort naadloos geopend en gesloten konden worden. Ze stonden daarbij voor een uitdaging: de originele smeedijzeren scharnieren en scharnierpunten waren vervormd en mochten niet vernieuwd worden. Met de CNC maakten de leerlingen onderdelen om de speling van de scharnierpunten op te vangen. De scharnieren werden in de lasafdeling aangepast. De gezamenlijke inspanningen van onze leerlingen heeft geresulteerd in de poort die nu op de site te bewonderen is. Leerlingen vinden het leuk om vanuit authentieke leersituaties te kunnen werken. Daardoor wordt het welbevinden van de leerling bevorderd en stijgt het leerrendement. Deze vorm van projectmatig leren en werken zit in het DNA van KSD. Ik ben ANB dan ook erg dankbaar voor de kans die we kregen en het vertrouwen dat ze in onze leerlingen stelden. Ik denk dat ik niet zonder trots mag zeggen dat ze dat vertrouwen niet hebben beschaamd.”

Bescherming van vleermuizen:

Een tweede doelstelling  was gekoppeld aan de bescherming van vleermuizen, die verschillende lokalen van de Vesten als overwinteringsplaats gebruiken. Om de nodige rust te garanderen en ongewenst bezoek buiten te houden, was het noodzakelijk om cortenstaalpoorten te plaatsen op locaties die interessant zijn voor vleermuizen. De leerlingen van de afdeling lassen-constructie in KSD hebben hier hun schouders onder gezet. Zij construeerden twee types poorten. Een  type met traliewerk dat de huidige klimatologische omstandigheden in stand houdt en een  gesloten type dat  ideale klimatologische omstandigheden creëert in de lokalen. Dit heeft tot gevolg dat meer specifieke, maar ook meer bedreigde soorten zullen aangetrokken worden. Alleen al de manier waarop de leerlingen de toegang voor vleermuizen gemaakt hebben is een staaltje vakmanschap. Dries Gorissen, directeur Gebiedsgerichte Werking van ANB, is dan ook zeer verheugd over deze samenwerking : “ Wij gaan er alvast vanuit dat we ook in de toekomst nog op hun deskundigheid beroep kunnen doen. Wij willen niet alleen de directie en de leerkrachten bedanken, maar ook en vooral de leerlingen die hun ziel hebben gelegd in dit huzarenstuk. Het resultaat is een perfecte kopie van de oorspronkelijk historische eiken poort.”