Gidsen brengen het Bruegeljaar naar de Museumtuin
Eind juli eindigde de tentoonstelling in het Kasteel van Gaasbeek ‘Feast of Fools. Bruegel Herontdekt’. Maar voor de groep vrijwilligers in de Museumtuin was het nog lang niet gedaan. Na grondige research werkten ze een uitgebreide rondleiding uit over groenten en fruit ten tijde van Bruegel, die misschien nog een vervolg krijgt… In de tentoongestelde werken van Bruegel waren immers vele details terug te vinden die verbonden kunnen worden met de Museumtuin. Een wonderlijke wisselwerking met interessante gespreksstof voor gidsen én bezoekers. Een verslag van Hilde Lemey.
In 2018 selecteerden de vrijwilligers zes thema’s over Bruegel: fruitbomen, leivormen, vergeten groenten, werktuigen, het Bruegeliaanse landschap en de 16de-eeuwse historische context. Die thema’s werden onder elkaar verdeeld, zodat de research kon beginnen. Verschillende bronnen werden geraadpleegd: de kunstwerken van Bruegel en zijn tijdgenoten, de geschriften van plantkundigen uit die tijd (vooral Dodoens, een plantkundige, die in zijn Cruijdeboeck circa 980 planten beschreef, Clusius, humanist, arts en plantkundige en Olivier de Serres, een Frans agronoom), historische kookboeken en de neerslag van enkele archeologische vondsten.
Levendige discussies over Bruegel en tuinieren
Als basis werd er een achtergrondtekst van een twintigtal pagina’s samengesteld, die uiteindelijk uitmondde in een draaiboek. Er werden ook tips voor het gidsen in opgenomen, zodat ze met de bezoekers een gesprek konden opstarten over de lente- en zomertuin, toen én nu. Een interactieve presentatie dus, waarbij bezoekers aan de hand van schilderijen en schetsen de verschillende thema’s konden analyseren. De ontdekking van vele kleine details in de tentoongestelde collectie, telkens exemplarisch voor de traditionele seizoensactiviteiten, bood verschillende aanknopingspunten met de activiteiten in de Museumtuin. Bruegel bracht in zijn werken niet alleen ondubbelzinnige boodschappen aan, hij zag ze zelfs als “conversation pieces” waarmee hij de toeschouwers tot levendige discussies wilde aanzetten. Tijdens de rondleiding maakten de bezoekers kennis met de werkzaamheden in het voorjaar: zaaien en planten, teeltplan, vruchtwisseling, werktuigen en werkmethoden.
Weinig bezoekers, maar veel enthousiasme
Na een voorbereiding van vijf maanden werd het draaiboek voorgesteld aan andere gidsen. Daarbij voegden zich zes vrijwilligers bij de groep die op donderdag- en zaterdagnamiddag de Bruegelrondleidingen deden. Het was een geëngageerd en enthousiast team! Ontegensprekelijk bracht de verdieping in de verschillende thema’s hen ook veel kennis over de Museumtuin bij.
De publieke opkomst viel spijtig genoeg wat tegen. Daarom zal de coördinator een analyse maken zodat ze in de toekomst, bij soortgelijke evenementen, op een grotere belangstelling kunnen rekenen. Alle bezoekers waren wel laaiend enthousiast over de rondleiding. De cruciale vraag is dus: krijgt deze rondleiding een vervolg in 2020 of stellen ze een ander thema centraal?
Dit voluntaire samenwerkingsverband om rond de Museumtuin een thema uit te diepen was voor alle partijen een topervaring, hopelijk wordt dit initiatief vervolgd.
Het boek 'Hovenierskunst in Palmet en Pauwstaart '(1994) vermeldt op pagina 14 het belang van de “waghen” tijdens de koude winters en men verwijst naar 'De Lente van Bruegel'. Interessant uitgangspunt om Bruegel te linken aan de Museumtuin met haar grote collectie leivormen.
Agentschap voor Natuur en Bos werkt ook mee aan:
