De Klaverberg, ongeveer 200 ha groot, is gelegen in het noordoosten van As, net naast het Nationaal Park Hoge Kempen. De klaverbladvormige landduinen van de Klaverberg strekken zich uit vanaf de wijk Zevenhuizen tot aan het vliegveld van Zwartberg. Wie hoopt op de Klaverberg zijn geluk te beproeven met duizenden klavertjesvier, moeten we teleurstellen. De naam verwijst niet naar deze geluksbrengers, maar naar de klaverbladvormige landduinen die je hier vindt.

Eeuwenoude wintereikstoven: eiken met meerdere stammen per boom

Op de duinen loop je tegen een heus natuurfenomeen aan: de monumentale wintereikstoven. Dat zijn wintereiken met verschillende stammen, die ontstaan zijn doordat deze bomen eeuwenlang dienden als hakhout. De monumentale wintereikstoven zijn werkelijk indrukwekkend. Volgens wetenschappers zijn hun ondergrondse wortelgestellen wel tot 800 jaar oud! Door ze op regelmatige tijdstippen om te hakken, ontwikkelden zich telkens weer verschillende scheuten in plaats van één centrale stam.

Als je rekening houdt met hun respectabele leeftijd, zal het je niet verwonderen dat deze eiken erkend worden als autochtone zaadbank voor nieuwe aanplantingen in de omgeving. Zich uitzaaien doen de wintereiken gelukkig ook zelf. Onder de grove dennen vind je niet enkel een ondergroei van zomereiken, maar ook vuilbomen, lijsterbessen, berken en sporadisch enkele wintereiken. Her en der groeien zelfs zeer grote exemplaren hulst. Op sommige plekken kun je nog wat struikheide en rode dopheide aantreffen en de jeneverbesstruik komt hier ook voor. In één van de bosjes leeft zelfs de eikvaren, een typische soort voor een droge en voedselarme grond.
 

Klaverbladvormige landduinen: overblijfselen van oeroude stuifduinen

De klaverbladvormige landduinen van de Klaverberg zijn de restanten van de oeroude stuifduinen. Het zand van die duinen werd aangevoerd door de aanhoudende noordenwinden tijdens de laatste ijstijd. Veel later, ongeveer 14.000 jaar geleden, hoopte dit zand zich plaatselijk op tot landduinen. Ondertussen zijn de meeste gefixeerd door de aanplanting van grove en Corsicaanse dennen. Die bomen leveren niet enkel hard en sterk timmerhout, maar ook goede steunbalken voor de mijnen, wat belangrijk was voor de vroegere industrie.
 

Van afvalberg tot natuurdomein

De mijnterril of ‘steenberg’ op de Klaverberg is één van de stille getuigen van het roemrijke industriële verleden van Limburg. Wat mijnwerkers vanuit de diepe ondergrond naar de oppervlakte brachten, waren ruwe kolen. Slechts de helft van het volume bestond uit echte steenkool, de rest waren mijnstenen. Die werden op een ‘afvalhoop’ gegooid, al is ‘hoop’ wel een relatief begrip. De mijnterril op de Klaverberg is 165 meter hoog. Op de top heb je een fenomenaal uitzicht over de omgeving. Wat ooit een afvalberg was, is ondertussen een natuurgebied geworden. De Europese Unie duidde deze terril en zijn omgeving zelfs aan als habitatrichtlijngebied.