Organisatie

Samen gaan we voor meer en betere natuur in Vlaanderen 

Onze opdrachten

• Programmatorisch beschermen natuur
  We zetten adviesverlening, toezicht en handhaving gericht in om onze natuur te beschermen.
• Beheren van natuur 
  We zorgen dat bestaande natuur, van onszelf en derden, duurzaam beheerd kan worden.
• Ontwikkelen van natuur 
  We zetten samen met onze partners gericht in op nieuwe, robuuste natuur.
• Beleven van natuur
  Samen met partners werken we aan optimale beleving van onze natuur.
• Maatschappelijke verankering van natuur
  We gaan bewust om met de lusten en lasten van de natuur.   
• Valorisatie van natuur
  We benutten de economische waarde van natuur.

Onze strategische programma's

Onze opdrachten en doelstellingen vertalen we in 13 strategische programma's:

• Focus op beleid
  • Prioritaire gebieden natuur
  • Natuurvisie van de toekomst
  • Welkom in de natuur
  • Natuur SAMEN maken
  • Vermarkten van de natuur
  • Soorten: bescherming en schade
  • Subsidies en regelgeving vereenvoudigen
  • Smart Nature
• Focus op de organisatie
  • Digitale dienstverlening
  • Duurzame organisatie
  • Aantrekkelijke werkgever
  • ANB-reflex
  • Natuur en Bos erkend en gekend 

De Vlaamse overheid beschikt over heel wat kennis en expertise. Daarom wordt er vanuit de Vlaamse administratie een bijdrage geleverd aan het volgende regeerakkoord. Ook wij hebben de speerpunten van ons werkgebied gebundeld. Je kunt onze bijdrage hieronder downloaden. Eén ding is zeker: we gaan samen voor meer en betere natuur in Vlaanderen!

• Document

  Memorandum bijdrage regeerakkoord ANB 2024-2029.pdf (2.63 MB)

Het ondernemingsplan is de jaarlijkse vertaling van de doelstellingen uit het Regeerakkoord 2014-2019, de Beleidsnota Omgeving 2014-2019 en de beleidsbrief Omgeving naar de werking van het Agentschap voor Natuur en Bos. Het ondernemingsplan vormt de schakel tussen het strategische meerjarenplan en de werkplannen van de afdelingen, die op hun beurt verder vertaald worden naar de individuele planningen van de personeelsleden. Het ondernemingsplan is een dynamisch document. De directieraad volgt de uitvoering periodiek op en stuurt bij indien nodig.

• Lees en download onze ondernemingsplannen op de publicatiedatabank van de Vlaamse overheid >

Aan het hoofd van het Agentschap voor Natuur en Bos staat administrateur-generaal Goedele Van der Spiegel.

Beleid en strategie

• Waarnemend afdelingshoofd: Vincent Kint

Deze afdeling ontwikkelt het beleid en staat in voor programma’s rond innovatie, beleving, natuur en valorisatie (people, planet, profit). De afdeling begeleidt, ondersteunt en voert innovatieprojecten uit. Ook de coördinatie van het strategisch programma fauna- en florabeheer, het beheer van het jacht- en visserijfonds, en het beleid omtrent jacht, riviervisserij en ziekten bij in het wild levende dieren/planten gebeurt in deze afdeling.

Het strategisch project Brusselse rand, het programma Natuur overal en daarmee samenhangend de werking rond natuuroplossingen voor maatschappelijke noden, alsook het beleid rond natuurbeleving, gezondheid, klimaat, bio-economie, ruimte, water en landbouw worden door Algemeen Beleid opgenomen. Ze coördineren daarnaast de aankoop van gronden voor Natuur en Bos, met name voor bosuitbreiding en boscompensatie, en staan in voor het proces bosinventarisatie. De afdeling staat in voor het programma wetsintegratie en subsidies, voor divers wetgevend werk en juridische ondersteuning aan de andere afdelingen. Het internationale natuur- en biodiversiteitsbeleid wordt eveneens door hen gevoed, opgevolgd en geïmplementeerd. Zo leveren ze de Belgische piloot voor de EU-biodiversiteitstrategie en het luik Ecosysteemherstel voor de implementatie van deze strategie.

Natuurinspectie, IHD-programma's, Scheldeprogramma (NISIP)

• Adjunct-directeur-generaal: Jos Rutten jos.rutten@vlaanderen.be

De afdeling NISIP zorgt voor het aansturen van de instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) of de Europese natuurdoelen in het kader van het Natura 2000-programma. Zowel programmatisch als projectmatig wordt het Natura 2000-programma door NISIP verder uitgewerkt in Vlaanderen. IHD-projecten, die bijdragen tot meer en betere natuur in Vlaanderen, worden in gang gezet, uitgevoerd en opgevolgd door NISIP.

Een andere kernopdracht van Natuur en Bos heeft betrekking tot de handhaving, een taak die wordt opgenomen door de cel Natuurinspectie. Natuurinspecteurs kijken erop toe dat de natuurwetgeving en -reglementering wordt nageleefd. Zowel het toezicht als de actieve opsporing maken deel uit van de handhaving.

Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen uit de Schelde en zijn zijrivieren is het uitgangspunt van het Sigmaplan. Tegelijk wordt ook de prachtige Scheldenatuur in ere hersteld. Het Sigmaplan heeft ook oog voor de economische rol van de Schelde, als een van de drukst bevaarde rivieren van Europa.

Gebiedsgerichte werking (GGW)

• Coördinator: Inge Serbruyns inge.serbruyns@vlaanderen.be
• Afdelingshoofd: Dries Gorissen dries.gorissen@vlaanderen.be 

Het team Gebiedsgerichte Werking (GGW) doet niets liever dan het in gang zetten, uitvoeren en opvolgen van gebiedsgerichte projecten die bijdragen tot meer en betere natuur in Vlaanderen. De uitrol van projecten met focus op implementatie van IHD (instandhoudingsdoelen) en SBP (soortbeschermingsprogramma’s) in samenwerking met de partners nemen zij voor hun rekening. Waar mogelijk legt de entiteit daarbij de link met beleving en valorisatie. Ze schakelen daarvoor een aantal instrumenten in zoals onder andere natuur- en landinrichting, beheerplannen en projectsubsidies.

Terreinbeheer

• Afdelingshoofd: Jeroen Nachtergaele jeroen.nachtergaele@vlaanderen.be

Terreinbeheer staat met zijn laarzen stevig in de aarde – zij doen het eigenlijke terreinwerk.  Tien beheerregio’s zijn het zenuwcentrum van terreinbeheer. De regiobeheerder is de manager van een beheerregio en werkt samen met de boswachters, ploegbazen en groenarbeiders. De regioteams worden zowel technisch, administratief/organisatorisch als inhoudelijk versterkt door de medewerkers binnen de flankerende teams. Bekijk Terreinbeheer gerust als een hedendaags groenbedrijf met hoogstaande expertise en oog voor technische en technologische vernieuwingen. 

• Download de kaart met de tien beheerregio's en hun regiobeheerders (pdf - 2,22 MB) 

Adviezen, Vergunningen, Erkenningen en Subsidies (AVES)

• Afdelingshoofd: Inez De Coninck

AVES heeft een duidelijke ambitie: dé compagnon zijn voor alle adviezen en vergunningen die Natuur en Bos verleent. De collega's van AVES bouwen noodzakelijke voorzorgsmaatregelen in in een project, plan of programma. Ze doen dat op zo’n manier dat de intenties van de initiatiefnemer van het project overeind blijven zonder de natuur betekenisvol te schaden. AVES doet meer dan voorwaarden opleggen. Met subsidies dragen ze ook actief bij aan meer en betere natuur in Vlaanderen. Subsidies voor bebossing, herbebossing en ecologische bosfunctie maar eveneens subsidies voor de aankoop en het beheer van natuurterreinen. Ook voor projecten hanteren ze die aanpak met onder andere de Investeringssubsidies Natuur, Projectoproep Harmonisch Park- en Groenbeheer en Projectoproep aankoop van gronden voor bebossing met middelen uit het bossencompensatiefonds. Ze volgen de uitvoering van gesubsidieerde projecten op met als doel de subsidies correct en tijdig uit te betalen. Concreet: met enkele tientallen miljoenen euro’s per jaar ondersteunen ze resoluut de natuur en al wie zich inzet voor de natuur in Vlaanderen. 

Staf en Ondersteunende Diensten

• Afdelingshoofd: Heidi Van Praet heidi.vanpraet@vlaanderen.be

De naam zegt het zelf: deze afdeling ondersteunt het agentschap op het vlak van ICT, personeelsmanagement, boekhouding en begroting, logistiek en juridische zaken. Verder is dit team ook verantwoordelijk voor organisatiebrede veranderingstrajecten, organisatieontwikkeling, organisatiebeheersing en de sturende processen binnen het agentschap.

Pers en Communicatie

• Woordvoerder: Jeroen Denaeghel jeroen.denaeghel@vlaanderen.be 

Het communicatieteam stippelt de communicatiestrategie uit en implementeert die. Het vervult de rol van een communicatiebureau, dat in de eerste plaats interne klanten ondersteunt (de verschillende entiteiten binnen het agentschap), maar ook voor externe klanten projecten uitrolt. Ook hier wordt innovatie hoog in het vaandel gedragen. De communicatiedienst van Natuur en Bos pioniert al jarenlang rond sociale media en andere vernieuwende communicatietools, zoals het Instagramproject met boswachters. Als het over vernieuwen gaat, beperken ze zich dus niet alleen tot mooie woorden, tweets of post. Ze doen het ook gewoon. 

Natuurinvest

• Directeur: Tom Embo tom.embo@vlaanderen.be

Natuurinvest organiseert de openbare houtverkoop van Natuur en Bos en investeert de opbrengsten ervan opnieuw in de natuur. Natuurinvest investeert ook in de kennis van mensen (via inverde en het online kennisplatform ecopedia) en in een grotere natuurbeleving. Dat laatste doen ze door bijzondere gebouwen en locaties van Natuur en Bos ter beschikking te stellen voor concessies, zaalverhuur en filmopnames. De inkomsten uit die activiteiten investeert Natuurinvest opnieuw in projecten die de beleving van de natuur vergroten. Zo is Natuurinvest de zakenpartner voor iedereen die wil investeren in de natuur.

Audit

• Directeur: Tania Coosemans tania.coosemans@vlaanderen.be 

De interne Audit, in een onafhankelijke en objectieve functie, adviseert en verschaft zekerheid aan de organisatie over de effectiviteit van het risicomanagement van Natuur en Bos, en Natuurinvest. Ze gaat na of de risico’s voldoende afgedekt zijn zodat processen efficiënt, effectief, rechtmatig en integer verlopen om zo de doelstellingen van de organisatie te bereiken.

Het Vlaamse Gewest is bevoegd voor het omgevingsbeleid in Vlaanderen. Het is de Vlaamse Regering die de eindbeslissingen neemt, op initiatief van de Vlaamse minister voor Omgeving. Voor het beleidsvoorbereidend en beleidsuitvoerend werk kan de minister van Omgeving rekenen op een aantal organisaties:

• Departement Omgeving

Een aantal Intern Verzelfstandigde Agentschappen zonder rechtspersoonlijkheid

• Agentschap voor Natuur en Bos
• Vlaams Energieagentschap (VEA)
• Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) 

Een aantal Intern Verzelfstandigde Agentschappen met rechtspersoonlijkheid

• Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM)
• Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)

Een aantal Extern Verzelfstandigd Agentschappen, publiekrechtelijk vormgegeven

• Vlaamse Landmaatschappij (VLM)
• Vlaamse reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG)

Het Mina-Fonds en de Mina-Raad

Natuur en Bos beheert enkele gebouwen op schitterende locaties in de natuur: onthaalpoorten, musea, boswachterswoningen, loodsen en domeinkastelen. Die gebouwen stelt Natuurinvest via  www.natuurlocaties.be ter beschikking van exploitanten van zachte recreatie of natuurbeleving. Natuurinvest sluit met hen overeenkomsten af om de invulling, de kwaliteit en het verder bestaan van het gebouwenpatrimonium te verzekeren. Troef: de unieke ligging van deze domeinen en gebouwen, midden in de natuur. Voorwaarde: begeestering en respect voor de natuur.

• Bekijk het overzicht van alle oproepen tot concessies

Op zoek naar een vergaderzaal middenin de natuur? Of wil je een evenement organiseren op een van onze prachtige evenementenlocaties Natuurinvest verhuurt via natuurlocaties.be kastelen, parken en domeinen die geschikt zijn voor vergaderingen, seminaries, recepties...

• Bekijk alle mogelijkheden op de website van Natuurlocaties >

Inverde verzorgt opleidingen in bos-, groen- en natuurbeheer voor 10.000 cursisten per jaar en is daarmee marktleider in Vlaanderen. Ben je natuurliefhebber en wil je meer weten over inheemse natuur of ben je een professional die zich verder wil specialiseren? Dan ben je bij Inverde aan het juiste adres.

De tuin op een natuurvriendelijke manier beheren, veilig leren werken met de kettingzaag, de basisprincipes van de ecologie, een intensieve cursus natuurbeheer, een opleiding tot boswachter of tot boomverzorger: het is slechts een kleine greep uit het cursusaanbod van Inverde.

• Ontdek het volledige cursusaanbod op de website van Inverde >
• Meer info: info@inverde.be of 02 658 24 94.

Op de kennisdelingswebsite Ecopedia verzamelt Natuurinvest alle kennis over bos-, groen en natuurbeheer, samen met het Agentschap voor Natuur en Bos en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). Je vindt er video's en handige schema's om op een handige manier (bij) te leren over natuurbeheer.  Ecopedia wil hét referentiepunt worden voor kennis over bos-, groen- en natuurbeheer. 

• Inverde verkoopt ook enkele kwaliteitsvolle publicaties over natuur.

Jaarlijks verkoopt Natuurinvest gemiddeld 100.000 m³, afkomstig uit de 40.000 hectare beheerde bossen.

Natuur en Bos bundelt alle bestaande FSC-certificaten in Vlaanderen in één groepscertificaat. Bosbeheerders (particulieren maar ook gemeenten, provincies…) kunnen zich daarbij aansluiten. Op die manier behalen ze, zonder veel kosten en administratie, een FSC-keurmerk voor hun bos. Natuur en Bos neemt de organisatie ervan op zich, ondersteund door Natuurinvest.

• Bekijk alle houtverkopen op houtverkopen.be
• FSC-certificering
• Kennis over de houtsector op de website van Inverde

Biomassa is het biologisch afbreekbare product afkomstig van natuurbeheer en bosbouw, zoals houtsnippers, gras- en heidemaaisel. Inverde verwerkt of verkoopt die biomassaproducten. Met de opbrengsten uit de verkoop ondersteunt Inverde natuurprojecten.

• Meer info op www.houtverkopen.be/biomassa

Klanten en leveranciers hebben het recht om in gelijke gevallen op dezelfde manier te worden behandeld. Dat kan maar als personeelsleden van de Vlaamse overheid op ieder moment hun objectiviteit bewaren.
Om hun functie op een onbevangen en neutrale wijze uit te oefenen moeten personeelsleden ervoor zorgen dat in de omgang met interne en externe klanten geen persoonlijke voorkeuren meespelen en ernaar streven om elke schijn van partijdigheid te voorkomen.

Om elke schijn van partijdigheid te voorkomen zijn er in de deontologische code ook afspraken gemaakt over het omgaan met giften en geschenken.
Personeelsleden van de Vlaamse overheid mogen geen geschenken of uitnodigingen die betaald worden door derden aanvaarden. In bepaalde gevallen zijn uitzonderingen mogelijk, maar een personeelslid dat een geschenk of uitnodiging wil aanvaarden, moet dat steeds melden aan zijn leidinggevende. Geschenken of uitnodigingen die onterecht werden aanvaard, worden teruggestuurd naar de afzender.

Om elke schijn van partijdigheid en belangenvermenging te vermijden heeft de Vlaamse overheid ook regels om ‘draaideurconstructies’ te vermijden. Bij een overheidsopdracht met onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking zal de overheid die aanbesteedt daarom geen firma’s uitnodigen waarvan men weet dat ex-medewerkers van de betrokken entiteit bestuurder of werknemer zijn, tot twee jaar na het vertrek van de medewerker uit die entiteit.

De middelen waarmee de Vlaamse overheid werkt, zijn publieke middelen die onder meer door belastinggeld ter beschikking worden gesteld. Het is dan ook logisch dat personeelsleden van de Vlaamse overheid zorgvuldig met die middelen omspringen en moeten kunnen verantwoorden hoe ze die middelen gebruiken. Bij het kiezen van een leverancier bijvoorbeeld moet de overheid daarom de procedures volgen van de wet op de overheidsopdrachten.

Transparantie en gelijke mededinging zijn ook bij overheidsopdrachten belangrijke waarden.

Kandidaat-leveranciers hebben  inzage in de lopende aanbestedingen.
De Vlaamse overheid biedt gratis opleidingen aan om bedrijven vertrouwd te maken met digitale overheidsopdrachten (e-procurement).

Verdere informatie:

• Deontologische code en het integriteitsbeleid van de Vlaamse overheid
• Overheidsopdrachten

Contactpersonen

• Integriteitscoördinator bij het Agentschap voor Natuur en Bos: Karen Bernaert Karen.Bernaert@vlaanderen.be
• Coördinator Integriteitszorg Vlaamse overheid: integriteit@vlaanderen.be 

Je kunt een melding doen over inbreuken die gebaseerd zijn op informatie die je uit je werkomgeving verkreeg. Een inbreuk is een handeling of een nalatigheid (iets wat je niet doet) die onrechtmatig is, of die de regelgeving schendt.

Je hebt een werkrelatie met het Agentschap voor Natuur en Bos. De werkrelatie is ruimer dan eigen (ex-)werknemers. Het gaat ook over externen die via hun werk met ons in contact komen. Denk bijvoorbeeld aan sollicitanten, consultants, studenten of leveranciers. Voor burgers zonder werkrelatie met de Vlaamse overheid, geldt de gewone klachtenregeling.

De regelgeving voorziet veilige meldkanalen binnen en buiten elke organisatie die elk eenzelfde bescherming bieden.

Er zijn meerdere interne meldkanalen voor Natuur en Bos:

• Administrateur-generaal Goedele Van der Spiegel en intern auditeur Tania Coosemans
• Audit Vlaanderen

Daarnaast kun je extern melden bij de Ombudsdienst, een dienst die onafhankelijk is ten opzichte van de Vlaamse overheidsadministratie.

Als melder meld je de informatie over een inbreuk bij voorkeur intern als de inbreuk op een doeltreffende manier intern kan behandeld worden en er geen risico op represailles bestaat.

Je kunt de informatie ook openbaar bekendmaken. Je geniet dan alleen bescherming indien je ofwel alle formele procedures hebt doorlopen zonder resultaat of als er onmiddellijk gevaar dreigt.

De bescherming als klokkenluider geldt alleen als je via een van de formele meldingskanalen (intern of extern) melding doet van een inbreuk in je werkomgeving.

Wie opzettelijk onjuiste of misleidende informatie meldt, geniet geen bescherming. Je moet redelijke gronden hebben om aan te nemen dat wat je meldt juist is, gezien de omstandigheden en de informatie waarover je op het moment van de melding beschikt.

De meldingskanalen zorgen voor systemen die de vertrouwelijkheid beschermen van:

• Jouw identiteit
• De identiteit van de anderen die in de melding genoemd zijn
• De informatie waaruit jouw identiteit of die van de anderen kunnen blijken

Dit door onder andere de toegang tot deze informatie strikt te beperken tot de formele meldpunten.

Je kunt ook anoniem melden.

Je bent beschermd tegen represailles of elke benadeling ten gevolge van de melding. Denk bijvoorbeeld aan vb. negatieve evaluatie, reputatieschade, wijziging van taken of werklocatie, vroegtijdig opzeggen van een leveringscontract, uitsluiting procedure overheidsopdrachten zonder bekendmaking… Deze bescherming geldt ook voor personen rond de melder zoals getuigen, facilitatoren, familieleden…

De persoon over wie de melding gaat, de betrokkene, heeft de volgende rechten:

• Geheimhouding van de identiteit
• Recht op een doeltreffende voorziening in rechte
• Recht op een eerlijk proces
• Het vermoeden van onschuld
• Recht van verdediging 

Je kunt intern of extern melden via mail, telefonisch, via brief of je kunt een gesprek aanvragen.

Melding via mail

• Je stuurt je melding naar het mailadres hieronder.
• Deze mailbox is strikt vertrouwelijk en alleen toegankelijk voor de interne meldkanalen, meer bepaald voor Tania Coosemans en administrateur-generaal Goedele Van der Spiegel.
   

Schriftelijke melding via brief

• Je stuurt je brief naar het postadres van de Vlaamse overheid. Vermeld op de envelop dat de brief vertrouwelijk is, door het woord ‘vertrouwelijk’ zichtbaar te noteren.
• De brief wordt door de centrale postkamer niet geopend maar wordt op een beveiligde manier rechtstreeks aan de geadresseerde bezorgd.
   

Telefonische melding

• Als je ermee instemt, kan het gesprek opgenomen worden ter bewaring en kan er een verslag opgemaakt worden. Je krijgt dan de kans om dit verslag te controleren, te corrigeren en voor akkoord te ondertekenen.

Fysieke ontmoeting

• Je hebt het recht om binnen een redelijke termijn een afspraak te krijgen voor een fysieke ontmoeting om de informatie van je melding te bespreken. Als je ermee instemt, kan het gesprek opgenomen worden ter bewaring en kan er een verslag opgemaakt worden. Je krijgt dan de kans om dit verslag te controleren, te corrigeren en voor akkoord te ondertekenen.

Hieronder vind je alle contactgegevens:

Intern bij Natuur en Bos:

• E-mail: klokkenluiden.anb@vlaanderen.be
• Telefonisch: 02 553 81 02
• Gesprek: op afspraak
• Brief: Agentschap voor Natuur en Bos, PERSOONLIJK/VERTROUWELIJK t.a.v. Tania Coosemans, Hendrik Consciencegebouw, Koning Albert II-Laan 15 bus 200 1210 Sint-Joost-ten-Node
   

 Audit Vlaanderen:

• De contactgegevens van Audit Vlaanderen vind je op hun website
   

Vlaamse Ombudsdienst:

• De contactgegevens van de Vlaamse Ombudsdienst vind je op hun website

Je ontvangt als melder binnen de zeven dagen na de dag waarop het meldkanaal je melding ontvangen heeft een ontvangstmelding, tenzij:

• je melding al binnen die termijn werd afgehandeld. Dan krijg je meteen meer informatie over je melding. 
• je je uitdrukkelijk verzet hebt tegen het krijgen van een ontvangstmelding.
• het krijgen van een ontvangstmelding de bescherming van je identiteit in gevaar brengt.
  
  Binnen een redelijke termijn krijg je informatie over wat er met je melding gebeurde. Concreet:
   
• Binnen de drie maanden na de dag waarop het meldingskanaal de ontvangstmelding heeft verstuurd.
• Of binnen drie maanden en zeven dagen, als er geen ontvangstmelding verstuurd is.
• De termijn kan eenmalig met drie maanden verlengd worden. Je wordt daarvan op de hoogte gebracht.