Patrijs
De patrijs is een typische plattelandsvogel. Net als vele andere minder bekende akkervogels lijdt de patrijs onder de intensivering van de landbouw. Door het maximaliseren van het landbouwareaal en het gebruik van pesticiden en herbiciden daalt de habitatkwaliteit van de patrijs. Ze vinden minder beschutting, ze vinden minder voedsel, de nesten gaan verloren, de kuikens sterven of worden gedood door landbouwwerkzaamheden of predatoren. We zien dit probleem niet enkel in Vlaanderen, maar in heel Europa. Door de achteruitgang van de populatie staat de soort op de rode lijst als kwetsbaar.
De patrijs is bovendien een paraplusoort voor akkervogels in het algemeen: waar het goed gaat met de patrijs, gaat het meestal goed met de volledige akkerbiodiversiteit.
Het doel van de jager is om duurzaam te kunnen jagen. Daarom is de jager vaak een sterke bondgenoot in de bescherming van de patrijs. Voor velen klinkt dat als een contradictie. Maar als de jager de volgende jaren nog op patrijzen wil kunnen jagen, moet hij ervoor zorgen dat er voldoende patrijzen zijn om op te jagen. Want hij mag van de overheid pas jagen als er voldoende patrijzen zijn. Daarom doet de jager inspanningen zodat de patrijzen zich goed voelen, zodat ze kunnen overleven en zich talrijk kunnen voortplanten.
Gestandaardiseerde voorjaarstellingen
In het beleid rond patrijs is het opvolgen van de populatie zeer belangrijk. Daarom telt de jager elk voorjaar de broedkoppels en geeft die cijfers door aan Natuur en Bos. Tot nu toe was er echter geen standaardmanier om die telling uit te voeren. Dat zorgt soms voor twijfels over de tellingen.
Om dat op te lossen heeft INBO een gestandaardiseerd telprotocol gemaakt. Vanaf 2021 wordt dat in heel Vlaanderen uitgerold. Daarbij gaan de jagers in de periode van 15 januari tot en met 31 maart het veld in. Op vaste telpunten in hun jachtterrein spelen zij het geluid van een roepende patrijs af en kijken ze of ze patrijzen zien die op het geluid reageren. Al die waarnemingen noteren zij op een kaart. Natuur en Bos verzamelt die kaarten. INBO verwerkt de informatie tot wetenschappelijke gegevens die de basis vormen voor het beleid.
- Download het telprotocol voor het tellen met de app (pdf - 180 KB)
- Download het telprotocol voor het tellen op papier (pdf - 158 KB)
- Beluister hieronder het standaardgeluid van een roepende patrijs
- Download het standaardgeluid (zip - 913 KB)
- Navigeer naar de webtoepassing e-patrijs
- Download de handleiding (2023) telprotocol patrijs met Studio Go app (pdf – 1.85 MB)
- Download de handleiding (2023) voor de stap tellers toevoegen en om papieren kaarten te digitaliseren in de webtoepassing (pdf – 1.62 MB)
Wil je gebruik maken van een papieren kaart (A4 formaat) om de tellingen voor te bereiden of uit te voeren dan kun je die downloaden via één van onderstaande links.
Verkies je een luchtfoto als basiskaart? Volg dan de volgende link bij de provincie waarin je WBE valt. Je vindt je kaart terug door te zoeken op je jachtterreinnummer:
Verkies je een topografische kaart als achtergrond? Volg dan de volgende link bij de provincie waarin jouw WBE valt. Je vindt je kaart terug door te zoeken op je jachtterreinnummer:
- West-Vlaanderen (Cartoweb)
- West-Vlaanderen (OpenStreetMap)
- Oost-Vlaanderen (Cartoweb)
- Oost-Vlaanderen (OpenStreetMap)
- Antwerpen (Cartoweb)
- Antwerpen (OpenStreetMap)
- Limburg (Cartoweb)
- Limburg (OpenStreetMap)
- Vlaams Brabant (Cartoweb)
- Vlaams Brabant (OpenStreetMap)
Biotoopverbetering
Wil men op een duurzame manier patrijzen blijven bejagen is ook de verbetering van het akkerbiotoop belangrijk in het beleid rond patrijs. In het faunabeheerplan geven de jagers aan hoe ze meewerken aan een patrijsvriendelijk biotoop. Wildbeheereenheden kunnen subsidies krijgen voor het inzaaien van akkers met mengsels die aantrekkelijk zijn voor insecten en akkervogels.
Controle
Tot slot wordt ook extra ingezet op controle. De Natuurinspectie ziet er op toe dat er geen illegale jacht plaatsvindt, dat er geen illegale uitzettingen gebeuren, dat er geen kleine landschapselementen vernietigd worden, dat mensen hun honden niet zomaar laten loslopen in het veld, enzovoort. Om dit te ondersteunen laat Natuur en Bos onderzoek doen naar patrijzengenetica en naar de betrouwbaarheid van de tellingen.