Doelstellingen en Fasering Innovatietraject 2022-2025 

Studiefase natuurweefselplanning (2021- mei 2022) 

Er wordt binnen dit tijdskader een handleiding Natuurweefselplan uitwerkt. Dit zal gebruikt worden in de tascases Genk en Vilvoorde. Daarnaast worden eveneens uitvoeringsontwerpen ‘Leerlandschappen’ van de broedprojecten Groene Vesten in Antwerpen/Berchem en den Berm in Morsel/Wilrijk gerealiseerd.

Meer informatie over de geselecteerde testcases:

Sinds 2021 ging veel tijd naar de theoretische aspecten van natuurweefselplanning. Dat werk is nog niet af, maar we zijn wel klaar om een en ander ook aan de praktijk toetsen. In Vilvoorde, Genk en Antwerpen/Berchem (Pomppark zuid) wordt de komende maanden gezocht naar een nieuwe manier om beleidsmatig beter om te gaan met stedelijke natuur. Daar zullen we dus experimenteel aan natuurweefselplanning doen.

In Vilvoorde en Genk wil men graag een co-creatief proces opstarten met alle betrokken stakeholders. In Vilvoorde kunnen we een concreet ontwerp van stedelijke natuurpark, Asiat Darse, op nieuwe leest ontwikkelen.

In Genk wordt een proces op maat uitgezet na nog wat reflectie. Hier zien we sterke kansen om kennis te verwerven over hoe we initiatieven vanuit verschillende beleidsdomeinen (klimaat, water, sociaal, stedenbouwkundig, mobiliteit…) en hun impact op stedelijke natuur, kunnen bundelen. Het stadsvernieuwingsproject 'Tuinen van Waterschei' en de Stiemerhub zullen als experimenteerruimte worden ingezet. 

In Ringpark Groene Vesten (Antwerpen/Berchem) gaan we in deze fase van het project niet over tot de opstart van de opmaak van een experimenteel Natuurweefselplan, maar zal via reflectieve analyse en monitoring het voorbije traject verder bestudeerd worden. Vragen als ‘Wat zijn de effecten van de natuurwetgeving op de stedelijke context?’ en ‘Hoe komen we tot een socio-ecologisch systeem voor stedelijk natuur?’ zullen nader bekeken worden.

Studiefase Natuurhuis Brialmont in Berchem (2021- juli 2022) 

Het Natuurhuis Brialmont zal een hub worden rond stedelijke natuur voor steden, gemeenten, en de betrokken overheden, scholen, bedrijven, verenigingen en iedere Antwerpenaar. De directe omgeving van het te realiseren Natuurhuis vormt het leerlandschap: de grotere stedelijke natuur- en parkcluster Ringpark Groene Vesten, Park Brialmont en het natuurpark Wolvenberg waarin het Natuurhuis zal worden gerealiseerd. Daarnaast zal er ook aandacht gaan naar alle natuurwaarden in het stedelijke gebied. 

Het Natuurhuis zorgt zowel bovenlokaal als lokaal voor het faciliteren van netwerken.

Bovenlokaal

Het Agentschap voor Natuur en Bos treedt vanuit de Vlaamse overheid op als regisseur Stedelijke Natuur en werkt hierbij in nauw partnerschap met het Departement Omgeving. Het Natuurhuis Brialmont zal voor het Agentschap voor Natuur en Bos de thuisbasis worden van het Vlaamse kenniscentrum stedelijke natuur. Natuur en Bos wordt hier bovenlokaal co-creatief ondersteund door het Departement Omgeving en het INBO. 

Het Natuurhuis Brialmont wordt dus een echte broedkamer waar lokale, bovenlokale en internationale stakeholders elkaar kunnen ontmoeten en samenwerken. Ringpark Groene Veste zal, samen met haar deelgebieden, een leerlandschap vormen en zo integraal deel uitmaken van het Natuurhuis. Dat wordt een coworking space met gedeeld ruimtegebruik in functie van de sociaalecologische maatschappelijke transitie die we willen bereiken. Het Natuurhuis Brialmont staat dus voor een echte ontmoetingsplek en wordt daarmee een gemeenschappelijke uitvalsbasis voor de (lokale) publiekswerking. Die publiekswerking wordt opgenomen door Natuurpunt Wolvenberg.

Lokaal

Het Natuurhuis voorziet in een educatieve werking, in eerste instantie gebaseerd op natuurreservaat Wolvenberg, beheerd door Natuurpunt en de historische Brialmontomwalling. Het vormt de startplek voor geleide natuur –en erfgoedbezoeken aan Wolvenberg/Brilschans of een wandelsafari door het toekomstige Ringpark Groene Vesten. Er zal een lespakket op maat aangeboden worden aan scholen en daarnaast ontdekken bezoekers de natuurwaarden in de onmiddellijke omgeving, dus binnen de stadscontext. Denk aan plantsoenen, parken, enzovoort.

Het Natuurhuis Brialmont is enerzijds de ontvangstruimte waar de verschillende trekkers binnen de werkgroep rond Stedelijke Natuur, bijvoorbeeld de educator of regisseur, instaan voor de ontvangst van de lokale en bovenlokale werking en geven van de praktische werking en informatie. Anderzijds is het in hoofdzaak een plek om samen te (net)werken en kennis uit te wisselen met als hoofddoelstelling Stedelijke Natuur.  

Heb je bij dit dossier vragen, of over het project stedelijke natuur in het algemeen: neem dan gerust contact op met Gert De Keyser, via gert.dekeyser2@vlaanderen.be.