Beiaardbos

Het Beiaardbos is een erg waardevol bos met unieke overgangen van eerder vochtig naar erg nat bos. Het grootste deel van het bos bestaat uit oude beuken en valleitjes met verschillende bronnetjes. Langs de Beiaardbeek tref je een klein stukje elzenbos. Bloemenrijke graslanden, prachtige bosranden en houtkanten zorgen voor mooie afwisselingen op de waardevolle bossen.

Het Beiaardbos bestaat overwegend uit eiken en beuken, die typisch zijn voor de Vlaamse Ardennen. Wanneer een beuk het begeeft, zoals na een storm of ziekte, komt er een variatie aan bomen en struiken zoals hazelaar, bosroos, mispel, meidoorn, hulst, … in de plaats. In de lente ontspringt een bloementapijt met bosanemoon, wilde hyacint, gele dovenetel, gewone salomonszegel, schedegeelster, witte klaverzuring, … Broedvogels die je hier kan horen en zien zijn boomklever, wespendief, bosuil, buizerd, …

Het wandelpad volgt een houtkant met struiken en bomen die op de taluds van een vroegere holle weg groeien. De houtkant wordt in fases gesnoeid, om de tien tot vijftien jaar, waarbij telkens enkele bomen worden behouden. Daarna kan de houtkant opnieuw groeien. Zo wordt de soortenrijkdom behouden. Houtkanten leveren voedsel, nestgelegenheid en overwinteringsmogelijkheden voor allerlei dieren. Vleermuizen en insecten gebruiken deze linten in het landschap als verbindingsroute. Houtkanten zijn vaak een laatste haven voor dieren en planten die elders in het open landschap verdwenen zijn. In de houtkant komen karakteristieke soorten voor die in de Vlaamse Ardennen van nature gedijen: zomereik, es, bosroos, meidoorn, hondsroos, sleedoorn, …

In de valleitjes gaat het beukenbos over in bronbos met esdoorn, zomereik, zoete kers en zwarte els. Op de valleibodem tref je planten met natte voeten: dotterbloem, heelkruid, hangende zegge, reuzenpaardenstaart, … De vuursalamander verschuilt er zich onder de mossen en het dode hout.

Verderop langs de iets drogere oevers van de beek kom je meer elzen en essen tegen met Gelderse roos. Stroomafwaarts vind je moerasspirea, slanke sleutelbloem, groot heksenkruid, gevlekte aronskelk, … Als kers op de taart, de 'streekspecialiteiten': paarse schubwortel en gevlekt longkruid. Die geven het vroege voorjaar een extra tintje.

Bronbeken zoals de Beiaardbeek bieden door hun ongereptheid een grote variatie aan structuur. Diepere buitenbochten en ondiepe binnenbochten, natuurlijke zandbankjes en grindstroken met kabbelend water wisselen elkaar af. Daardoor leven in deze beken heel specifieke en zeldzame dieren. In het heldere en zuurstofrijke water kunnen vissoorten als de beekprik en de rivierdonderpad gedijen. Die zijn goed aangepast aan het leven in snelstromend water. Ook zeldzame insectensoorten zoals de bosbeekjuffer en de steenvlieg zijn afhankelijk van dergelijke beekjes. De larven van de steenvlieg leven vooral onder stenen (vandaar hun naam) of tussen waterplanten. Op de oevers van bronbosbeekjes groeien vaak typische voorjaarsbloeiers zoals slanke sleutelbloem en goudveil. Die houden van een vochtige bodem. De kwetsbare en waardevolle soortenrijkdom van dergelijke beekjes moeten we koesteren. Aan de brug werd een stroomversnelling met keien aangelegd. Zo kunnen vissen de hoogteverschillen in de beek makkelijker overbruggen.

Het Beiaardbos is een beschermd bosreservaat sinds 1997 en is ongeveer 30 hectare groot. De oudste delen van het bos dateren al van vóór 1775 en zijn sindsdien altijd bos gebleven. De natuur en de biodiversiteit behouden en versterken staan hier voorop. Dode omgewaaide bomen blijven liggen. 'Dood hout' is nodig voor talrijke planten, dieren, paddenstoelen en bacteriën die het als woonplaats of voedselbron gebruiken. In bosreservaten worden vaak zeldzame houtzwammen, houtkevers (zoals de vermiljoenkever) en planten gevonden. Bosreservaten zijn heel belangrijk voor onderzoek. Door de natuurlijke processen te bestuderen kan men veel leren om ook in de andere bossen toe te passen.